In de Amerikaanse maanlander die in de nacht van donderdag op vrijdag op de maan is aangekomen, zit werk van een Nederlandse kunstenaar. Bram Reijnders, die in Venray is geboren en in Amsterdam woont, heeft twee objecten gemaakt voor de missie. Die staan op een chip, die als bagage in de lander Odysseus is geplaatst. Zijn werk staat tussen grote namen als Pablo Picasso en Jeff Koons.

Een van de geselecteerde werken van Reijnders is een wereldbol met gezichten van mensen. ,,Ze geven een gezicht aan het abstracte begrip klimaatverandering. Er staan allerlei culturen en leeftijdsklassen op. Ik sta zelf bij Nederland, mijn zoon bij Brazilië, waar hij woont”, legt Reijnders uit. Het andere object is een fantasiestrand. ,,Dat lijkt paradijselijk, maar de mensen zijn niet aan het zonnebaden, het zijn klimaatvluchtelingen.”

Op de chip staan kunstwerken van ongeveer tweehonderd mensen. Reijnders: ,,Het is een soort Ark van Noach, om het cultureel erfgoed van de mensheid te bewaken, zodat de werken bewaard blijven als de aarde vergaat. Voor zover ik weet zijn ze een miljard jaar beschermd.”

Samen op de maan liggen

Dat de Nederlander erbij staat, komt volgens hem doordat de initiatiefnemers ‘ook een aantal nieuwe, actuele kunstenaars wilden, die met nieuwe technieken en moderne methodes werken’. Reijnders zegt het ‘supertof’ te vinden dat zijn werk straks op de maan is. ,,Het is een grote verantwoordelijkheid dat ik mee mag doen. Ik vind het te gek dat ik voor de rest van mijn leven tegen mijn zoon kan zeggen dat we samen op de maan liggen.”

De landing van de Odysseus, het vaartuig van het Amerikaanse ruimtevaartbedrijf Intuitive Machines, stond gepland voor 23.30 uur Nederlandse tijd. Een uur daarvoor werd bekend dat dat iets zou worden uitgesteld: Odysseus moest nu om 00.24 uur op het maanoppervlak arriveren. De vluchtleiding heeft besloten de lander een extra rondje rond de maan te laten vliegen. De reden daarvoor is niet bekend. Inmiddels is het ruimtevaartuig succesvol geland op de maan.

Reijnders gaat de landing volgen. ,,Ik wil wel zien hoe hij netjes op zijn pootjes terechtkomt. Ik heb een fles champagne klaarstaan.” Als de Odysseus veilig en wel landt, is het de eerste geslaagde commerciële maanlanding ooit. Vijf landen zijn erin geslaagd om maanlanders gecontroleerd te laten aankomen, maar dat waren allemaal overheidsorganisaties. Alle pogingen van commerciële missies zijn tot nu toe mislukt.

Mensen naar de maan

De Odysseus werd vorige week gelanceerd vanaf de beroemde ruimtebasis Cape Canaveral in Florida, en is op weg naar een krater bij de zuidpool van de maan. Daar worden in de toekomst mogelijk ook astronauten naartoe gestuurd. De laatste keer dat mensen op de maan liepen was ongeveer een halve eeuw geleden in 1972. Dat was ook de meest recente Amerikaanse landing op de maan.

Na aankomst heeft Odysseus ongeveer een week om onderzoek te doen, voordat de zon ondergaat en de energie aan boord opraakt. Hij moet onder meer onderzoek gaan doen naar het effect van geladen deeltjes van de zon op het oppervlak van de maan. Wanneer mensen in de komende jaren weer naar de maan gaan, worden ze daar volop blootgesteld aan die deeltjes, met nauwelijks bescherming van een magnetisch veld zoals op aarde. Ook willen de Verenigde Staten experimenteren met nauwkeuriger landen.